Şakşukada Ne Var? Lezzet mi, Yoksa Dönemin “Klasik” Lezzet Felsefesi mi?
Giriş: Şakşuka Hakkında Düşüncelerim
Beni bilen bilir, yemek üzerine bolca konuşurum ve bunun çok önemli bir konu olduğunu düşünürüm. Evet, gerçekten önemli! Çünkü yemek sadece karın doyurmak değil, bir kültür, bir tarih, bir miras. Şimdi gelelim şu meşhur şakşukaya… İzmirli olarak, tabii ki “şakşuka”yı seviyorum. Ama bir taraftan da şakşuka deyince, biraz da kafam karışıyor. Çünkü, “bu kadar abartılacak ne var” diye düşündüğüm de oluyor. Gerçekten, bu basit yemek mi bu kadar popüler? Hadi gelin, şakşukanın güçlü ve zayıf yanlarını tartışalım.
Şakşuka: Güçlü Yönleri
İlk olarak şakşukanın “güçlü yönleri”ne girmeden önce, baştan şunu kabul edelim: Şakşuka, tek başına bir lezzet patlaması yaratmasa da, işlevsel ve pratik bir yemek. İzmir’in caddelerinde, meyhanelerinde ve evlerde “tam zamanında” devreye giren bir kurtarıcı. Mangal sonrası, akşam yemeğinde, veya sadece atıştırmalık olarak, şakşuka gerçekten yerini buluyor. Biraz misafir gelir, yanında birkaç dilim ekmek, soğuk bir rakı ve tabii ki şakşuka… Ne demiştik, işlevsel!
Ve tabii, şakşuka, gerçekten de pek çok malzemeyi içinde barındırabiliyor. Patlıcan, domates, yeşil biber, sarımsak… Hadi buna bir de baharatları ekleyelim. Bütün bunların karışımı, hem hafif hem de lezzetli bir seçenek sunuyor. Günün her saatinde yenebilecek kadar basit, ama aynı zamanda tatmin edici bir yemek. Yani aslında şakşuka, “Basit ama etkili” diyebileceğimiz türden bir yemek. Hızlıca yapılabilir, rahatça yenebilir ve farklı malzemelerle çeşitlenebilir. Yani tam anlamıyla yemek kültürünün demokratikleşmiş hali.
Bir başka güçlü yönü de şakşukanın, herkesin favori yiyeceklerinden biri olması. Hiç kimse, “Ben şakşuka sevmem” demez. Hangi etnik gruptan olursanız olun, yemek konusunda az çok fikir sahibiyseniz, şakşuka o kadar yaygın ki, farklı mutfaklardan insanlar bile rahatlıkla bir şakşuka yapabilir. Sosyal anlamda da herkesin mutfak becerisini gösterdiği alanlardan biri şakşuka. Düşünsenize, bir arkadaşınızın evinde misafirliğe gittiğinizde şakşuka ile karşılaşırsanız, bu size “bu adam gerçekten yemek yapmayı biliyor” dedirtebilir. Sosyal statü açısından bile işe yarayan bir yemek, o kadar popüler yani.
Şakşuka: Zayıf Yönleri ve Gerçekler
Evet, şakşukanın güçlü yanlarını bir güzel sıraladık, ama burada durup “Gerçekten mi?” demek de gerek. Şakşuka basit bir yemek olabilir, kabul ama işte burada işin içine şöyle bir şey giriyor: Bazen de gereğinden fazla basitleştirilmiş. Hani, insan yerken “Bunun başka neyi var ki?” diye düşünmeden edemiyor. Çünkü şakşuka aslında, evet çok lezzetli, ama derinliği olan bir yemek değil. Bazen, o kadar çok şakşuka yiyorsunuz ki, sonunda bir şakşuka yediğinizde “bu da neydi” diyorsunuz. Çünkü hep aynı tat, aynı düzen. Değişmeyen o tadı sürekli tekrar etmek, zamanla bir noktada “yeter artık” dedirtiyor.
Bir başka sorun da şu: Şakşuka hakkında bu kadar heyecanlanılmasının arkasında gerçekten ne var? Herkes şakşuka diyor, ama neyi bu kadar özel kılıyor? Klasik malzemelerle yapılan basit bir yemek, her an elinizin altında olabilecek bir şey olmasına rağmen, sosyal medyada ne kadar popülerleştiği de garip bir durum. Evet, Instagram’a “şakşuka” koyduğunuzda güzel bir fotoğraf çıkar ama bu sadece görsel anlamda mı? O şakşukanın içinde gerçek bir derinlik var mı? Sadece bir çeşit “görsellik” ve “moda” mı?
Son olarak şunu da söylemek gerek: Şakşuka aslında, her yerde aynı tadı alabileceğiniz, her lokantada bulabileceğiniz bir yemek. Gerçekten özgün değil. Eğer İstanbul’daysanız, Bursa’da ya da Anadolu’nun bir köyünde de şakşuka bulabiliyorsunuz. Ama bu da yemek kültüründe bir çeşit evrenselleşme anlamına mı geliyor? Evet. Ama bu evrenselleşme, bazen yemeklerin özgünlüğünü ve kültürel anlamını da kaybettiriyor.
Şakşuka: Sadece Bir Moda mı?
Bir zamanlar, pizza gibi, hamburger gibi, şakşuka da popüler oldu. Çünkü sosyal medyada hep aynı görsellikte paylaşıldı. Ama yediğinizde “bunun ardında gerçekten ne var?” diye sormadan edemiyorsunuz. Yani, şakşuka ve benzeri yemekler, modaya dönüşmeden önce daha özgün ve daha lezzetli olabilir mi? Yoksa her şeyin sonu Instagram postu mu? Şakşuka, başka yemeklerden de alınan malzemelerle yapılabilen, basit ama işlevsel bir şey olsa da, birazcık eğlenceli bir şüphe de yaratıyor. Çünkü, bir yemek sadece popüler olduğu için değerli mi olmalı? Sosyal medya dünyasında yemeklerin “değerini” belirleyen şeyin sadece görsel cazibesi mi olduğunu sorgulamak lazım. Sonuçta şakşuka, her yerde yapılan ama çok azının gerçekten ruhunu yansıtan bir yemek haline gelebilir.
Sonuç: Şakşuka, Lezzet mi, Yoksa Hızla Yükselen Bir Moda mı?
Şakşuka, mutfak dünyasında oldukça popüler bir yemek olabilir, ama bu popülerlik bazen yüzeysel kalabiliyor. Gerçekten içsel bir derinliği var mı? Belki… Ama kesin olan bir şey var: Şakşuka pratik, herkesin sevebileceği ve her durumda yerini bulabilen bir yemek. Yine de, şakşuka üzerine yapılan her övgüde birazcık şüphe duymadan edemiyorum. Sonuçta, “Daha mı iyisini bulsaydınız?” demek hakkım, değil mi?
Şakşuka hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Herkesin “favori” yemeği haline gelen bu basit ama sevilen yemeğin arkasında gerçekten derin bir lezzet mi var, yoksa popülerlik her şeyi mi belirliyor?